Kahve tüketiminde kahve çekirdeklerinin kalitesi önemli bir unsur oluşturur. Tüketim veya pazarlama için kaliteli çekirdeklerin kullanılması demleme ve pişirme sonrasında lezzet, tat ve aroma yönünden zengin bir kahvenin ortaya çıkmasına neden olur. Bunu sağlamak için kahve çekirdeği seçimini doğru şekilde yapmak ve edinilen çekirdeklerle en lezzetli kahveleri hazırlamak gerekir.
Kaliteli Kahve Çekirdeği Nasıl Anlaşılır?
İnsanların lezzetli bir kahve içebilmesi için kaliteli kahve çekirdeklerini satın alması gerekir. Bunun içinse satışa sunulan kahve çekirdeklerinin kaliteli olup olmadığını anlamaları gerekir. Bunu anlamanın yolu ise çeşitli faktörlere bakmaktır.
Bu faktörler;
- Üretim yeri
- Yetiştirme yöntemi
- Çekirdek türü
- Kokusu
- Kavurma ve işleme yöntemi
- Görünüşü
- Öğütme süreci
Bunların dışında aroma farkı, ambalajı ve fiyat farkları da kalitenin anlaşılmasında yardımcı olabilecek faktörler olarak kabul edilir. Ancak bunların kahve türüne göre değişiklik gösterebileceği bilinmelidir.
Üretim Yeri
Bir kahve çekirdeğinin kalitesinin anlaşılmasını sağlayabilecek ilk faktör üretim yeridir. Dünyada kahve üretimi yapılan çok sayıda ülke vardır. Ancak bazı ülkeler kahvelerinin tadı, yoğunluğu, asidite oranı ve aroması sayesinde ön plana çıkar.
Bunda kahvenin üretim yerinin iklimi, toprak yapısı ve kullanılan üretim yöntemlerinin etkisi vardır. Örnek vermek gerekirse Brezilya’da üretilen kahvelerin fındık, çikolata ve tatlı aromalarında olduğu görülürken Etiyopya’da üretilen kahvelerin meyve ve çiçek aromalarında olduğu görülür.
Yetiştirme Yöntemi
Kahvelerin üretildiği ülke kadar yetiştirme yöntemi de kalite açısından önem taşır. Kahveler menşei ülkelerde farklı şekilde yetiştirilirler. Geleneksel ve modern yöntemler kahvelerin tat, kalite ve yoğunluğunun değişmesini sağlar.
Yıkama yöntemiyle yetiştirilen kahve çekirdekleri asidik tat ve parlak görünüş verirler. Yetiştirilmesinde doğal yolların kullanıldığı kahveler ise meyvemsi, mat, kompleks ve az asidik tatta görülürler.
Çekirdek Türü
Kahvenin kalitesinin anlaşılmasında dikkate alınabilecek ikinci faktör çekirdek türüdür. Günümüzde kahvelerde görülen iki farklı çekirdek türü vardır. Bunlar Robusta ve Arabica kahve çekirdekleridir.
Robusta çekirdek bulunan kahveler yüksek kafeinli, acı, sert ve güçlü içerikleriyle dikkat çeker. Bu özellik sayesinde espresso türündeki kahvelerde kullanılırlar. Sert ve acı tada sahip kahvenin tüketilmesi istendiğinde çekirdek türünün mutlaka Robusta olduğundan emin olunması gerekir.
Arabica çekirdek bulunan kahveler hafif, yumuşak, tatlı ve farklı aroma yoğunluklarında bulunurlar. Bu nedenle dünya genelinde tercih edilirler ve farklı kahve türlerinin hazırlanmasında kullanılırlar. Ayrıca bu çekirdek türlerinin kafein oranı Robusta kahveye oranla daha düşüktür.
Koku
Kahve çekirdeğinin kalitesini anlamak için kokusuna bakılması gerekir. Kokunun alınması için kahvenin çiğnenmesi veya hazırlanması gerekmez. Kahvenin bulunduğu alana yaklaşıldığında kokunun algılanması gerekir. Bu durum kahvenin taze ve kaliteli olduğunun anlaşılmasına yardımcı olur.
Görünüş
Kahve çekirdeklerinin görünüşleri kalite konusunda bilgi alınabilecek faktörlerden birisidir. Kaliteli olan bir kahvede çekirdek boy ve şekilleri orantılı olarak görülür. Görünümde orantısızlık bulunuyorsa kalite sorgulanmaya başlamalıdır.
Bunun dışında kaliteyi gösteren bir unsur çekirdeklerin homojen yapıda olmasıdır. Kaliteli ve taze olmayan bir çekirdeğin homojen görünmesi mümkün olmaz. Bu nedenle çekirdeklerin boyutları ve görüntülerinin incelenmesi önemlidir.
Kavurma ve İşleme Yöntemi
Kavurma tarihi ve kavurma türleri kahve çekirdeklerinin kalitesini etkileyen unsurlar arasında bulunur. Kavrulan bir çekirdeğin maksimum 1-2 ay içerisinde tüketilmesi gerekir. Bu süreyi geçen kahvelerin taze olmadığını ve kalitesini kaybettiğini bilmek gerekir.
Kahve çekirdekleri 3 farklı türde kavrularak kullanılırlar. Bunlar hafif, orta ve koyu kavurma olarak adlandırılır. Hafif kavrulan çekirdekler tatlarını korurken asidite oranları daha yüksek olur. Orta kavrulan çekirdeklerin tatları dengeli olur ve asidite oranları da orta seviyede görülür. Koyu kavrulan çekirdeklerde ise kesin ve yoğun tadı görmek mümkündür. Ayrıca bu kahveler asiditesi düşük olarak sunulur.
Kahve çekirdeklerinin gerektiğinden fazla olması yanlış kavrulduğunun ve kalitesiz olduğunun anlaşılmasına yardımcı olur. Ayrıca fazla kavrulan kahvelerde asidik seviyenin artmış olması da kalitesizliği gösterir.
Öğütme Süreci
Kahve çekirdeklerinin kalitesinin anlaşılmasında öğütme süreci önemlidir. İnce, orta ve kalın öğütme kahveler için kullanılan öğütme türlerini oluşturur. Bu türler sayesinde kahvenin daha lezzetli ve kaliteli olması sağlanır.
Kalitenin anlaşılması için öğütme bilgilerinin kahve paketi üzerinde yer alması önemlidir. Ayrıca öğütme türleri doğru kahvenin seçilmesi açısından önemlidir. Örneğin Espresso kahve için ince öğütülmüş kahveler uygunken filtre kahve için orta öğütülmüş kahveler uygundur.
Kaliteli Kahve Çekirdeği Seçimi Nasıl Yapılır?
Kahvenin insanlar için sayısız yararı vardır. Bu yararlar arasında enerji sağlama, uykuyu açma, metabolizmayı hızlandırma, zihni açma, antioksidan oluşturma ve yağları parçalama gibi yararlar bulunur. Ancak bu yararların elde edilmesi için kahve çekirdeği seçiminin doğru şekilde yapılması gerekir.
Kahve çekirdeklerinin seçiminde kişilerin şunlara dikkat etmesi gerekir;
*Çekirdeklerin taze olup olmadığına bakılmalı
*Kahve çekirdeklerinin hangi aromalara sahip olduğu öğrenilmeli
*Kahve çekirdeklerinin menşei ülkesi bilinmeli
*Çekirdeklerin ne zaman kavrulduğu öğrenilmeli
*Kahve çekirdeklerinin hangi türde kahve için uygun olduğu öğrenilmeli
*Kahve çekirdeklerinin kavrulma türleri öğrenilmeli
*Kahve çekirdeklerinin sertifikalı olmasına dikkat edilmeli (Rainforest Alliance, Fair Trade ve Organic sertifikalar)
*Çekirdeklerin kalite kontrollerinin yapıldığından emin olunmalı
*Kahve çekirdeklerinin saklama koşulları öğrenilmeli
*Kahve çekirdeklerinin asidik ve acılık dengesinin bulunup bulunmadığına bakılmalı
Bunlara ek olarak hazırlanacak kahve türüne göre çekirdek seçimi yapılmalıdır. Her kahvenin kendine özgü çekirdek türü ve kullanımı vardır. Bu nedenle hazırlanmak istenen kahve dikkate alınarak satın alım gerçekleştirilmelidir.